Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα του έργου ανά δράση:
A. Αποτίμηση των συνεπειών στον τύπο οικοτόπου «(Υπο-) Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα»
B. Επίδειξη μιας δομημένης προσέγγισης για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης
Γ. Εφαρμογή των μέτρων αποκατάστασης
Δ. Παρακολούθηση και αξιολόγηση της αποκατάστασης
Ε. Δράσεις πληροφόρησης και ενημέρωσης
ΣΤ. Η τελική έκθεση του έργου
A. Αποτίμηση των συνεπειών της πυρκαγιάς του 2007 στον τύπο οικοτόπου «(Υπο-) Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα»
Η αποτίμηση έδειξε ότι η πυρκαγιά της 23/8/2007 επηρέασε το 9,6% της έκτασης του Τόπου Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ). Σε ό,τι αφορά τον τύπο οικοτόπου προτεραιότητας της μαύρης πεύκης κάηκαν 1921 ha που αντιστοιχούν στο 35,91% των 5.350 ha που απαντούν στον Πάρνωνα. Ωστόσο, παρέμειναν νησίδες ζωντανών δένδρων μαύρης πεύκης, συνολικής έκτασης 420,1 ha οι οποίες λειτουργούν ως κέντρα αναγέννησης του δάσους, αποτελώντας πηγές σπερμάτων.
Συνολικά η επίδραση της πυρκαγιάς στον τύπο οικοτόπου «(Υπο)Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα» στον Πάρνωνα έχει κυρίως ποιοτικό χαρακτήρα με κυρίαρχο στοιχείο τις εντονότερες επιπτώσεις στις νότιες και χαμηλότερου υψομέτρου θέσεις της καμένης έκτασης. Τα είδη της χλωρίδας και της πανίδας Κοινοτικού ενδιαφέροντος δεν φαίνεται να αντιμετώπισαν μη αντιστρεπτές επιπτώσεις από την πυρκαγιά με εξαίρεση τις χελώνες που επηρεάσθηκαν έντονα. Το μέγεθος της έκτασης που κάηκε σε σχέση με το μέγεθος της περιοχής καθώς και το ότι κανένας τύπος οικοτόπου ή ενδιαίτημα κάποιου είδους δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις, επιτρέπει το συμπέρασμα ότι η πυρκαγιά της 23/8/2007 εντός του ΤΚΣ «Όρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής)» (GR 2520006) δεν έπληξε με μη αντιστρεπτό τρόπο την ακεραιότητά του. Ωστόσο, τυχόν νέα πυρκαγιά πριν την αποκατάσταση της συνέχειας του δάσους ιδιαίτερα προς το νότια και χαμηλότερο υψομετρικά τμήμα είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στην ακεραιότητα του τόπου. Δείτε την έκθεση αποτίμησης…
B. Επίδειξη μιας δομημένης προσέγγισης για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης
Οι «Κατευθύνσεις για μια δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης» αναπτύχθηκαν σταδιακά ενσωματώνοντας σχόλια, παρατηρήσεις και βελτιώσεις είτε από την εφαρμογή της στον Πάρνωνα είτε από την παρουσίασή τους σε ειδικούς και στο ευρύ κοινό. Στο τέλος του 2009 ολοκληρώθηκε η πρώτη έκδοση, στην οποία έχουν ενσωματωθεί σχόλια, παρατηρήσεις και πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν στο Διεθνές Συνέδριο με τίτλο «Νέες προσεγγίσεις στην αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης».Το 2013 ολοκληρώθηκε η δεύτερη, επικαιροποιημένη και τελική έκδοση.Η δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης μετά από πυρκαγιές προτείνεται ως μια διαδικασία πέντε βημάτων τα οποία αφορούν:
- Τον καθορισμό κριτηρίων επιλογής των εκτάσεων προς αποκατάσταση
- Την ιεράρχηση των εκτάσεων προς αποκατάσταση με εφαρμογή των κριτηρίων
- Επιλογή των εκτάσεων προς αποκατάσταση
- Επιβεβαίωση της καταλληλότητας των εκτάσεων προς αποκατάσταση
- Επιλογή των μέτρων αποκατάστασης
Τα κριτήρια επιλογής είναι: i) Αποκλεισμού, όπως το δυναμικό φυσικής αναγέννησης και το υψόμετρο κάθε έκτασης και ii) Ιεράρχησης των καμένων εκτάσεων (βιοτικά, αβιοτικά και τεχνικά). Η δομημένη προσέγγιση σε συνδυασμό με κατευθύνσεις για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μέτρων αντιμετώπισης άμεσων κινδύνων και πρόσθετα μέτρα αποτελούν το συνολικό παραδοτέο "Κατευθύνσεις εφαρμογής μιας δομημένης προσέγγισης για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης μετά από πυρκαγιές". Δείτε την επικαιροποιημένη δεύτερη έκδοση των κατευθύνσεων (ελληνικά με αγγλική περίληψη), μια παρουσίαση και τις εκτεταμένες περιλήψεις στα ελληνικά και στα αγγλικά. Για την πρώτη έκδοση πατήστε εδώ
Μπορείτε επίσης να πάρετε μέρος στην αξιολόγηση της δομημένης προσέγγισης.
Στη δράση αυτή περιλαμβάνεται και η «Πρόταση για την αποκατάσταση των δασών μαύρης πεύκης που επλήγησαν από πυρκαγιές στον Πάρνωνα» αποτελεί την εφαρμογή των κατευθύνσεων. Καταλήγει στην πρόταση των εκτάσεων των συστάδων προς αποκατάσταση και στους σκοπούς και τα μέτρα αποκατάστασης. Με βάση την πρόταση αυτή το Δασαρχείο Σπάρτης θα εκπονήσει την «Μελέτη Εφαρμογής» στο πλαίσιο της δράσης Α3. Δείτε την πρόταση…
Γ. Εφαρμογή των μέτρων αποκατάστασης
Η αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2010 και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2011. Φυτεύθηκαν περίπου 450.000 φυτά σε 2.910 στρέμματα, ενώ περίπου 3.000 επιπλέον στρέμματα αναγεννώνται φυσικά με μαύρη πεύκη ή αείφυλλα πλατύφυλλα. Οι προς φύτευση εκτάσεις βρίσκονται διασκορπισμένες στις περιοχές των οικισμών Αγριάνοι και Πολύδροσο. Οι φυτεύσεις μελετήθηκαν, ανατέθηκαν και επιβλέπονται από το Δασαρχείο Σπάρτης, έπειτα από σχετική πρόταση που συντάχθηκε σε συνεργασία με το ΕΚΒΥ, σε εφαρμογή των κατευθύνσεων για μια δομημένη προσέγγιση στην αποκατάσταση των δασών μαύρης πεύκης (Δράση Α2). Η παραγωγή των φυταρίων έγινε στο Δασικό Φυτώριο Οργάνης από τη Διεύθυνση Αναδασώσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, από σπόρο που συλλέχθηκε το 2007 από το Δασαρχείο Σπάρτης. Από τα τέλη Οκτωβρίου του 2011 ξεκίνησε και η αναπλήρωση των φυτών. Δείτε την τεχνική μελέτη.
Δ. Παρακολούθηση και αξιολόγηση της αποκατάστασης
Το πρόγραμμα παρακολούθησης αποσκοπεί στην αξιολόγηση της προόδου της φυσικής αναγέννησης και της αποτελεσματικότητας του σχεδιασμού και της επιτυχίας της τεχνητής αποκατάστασης. Για την επίτευξη των σκοπών αυτών εγκαταστάθηκαν 13 επιφάνειες για την παρακολούθηση της φυσικής αναγέννησης και 20 επιφάνειες παρακολούθησης της τεχνητής αποκατάστασης (Δείτε τον χάρτη με τις θέσεις των επιφανειών παρακολούθησης). Όλες οι επιφάνειες έχουν σημανθεί μόνιμα στο έδαφος. Δείτε τον σχεδιασμό του συστήματος παρακολούθησης και την περιγραφή των επιφανειών παρακολούθησης της φυσικής αναγέννησης.
Η παρακολούθηση της φυσικής αναγέννησης που συνεχίσθηκε και το 2012 έδειξε ότι από 1,1 φυτά/m2 το 2010 και 0,9 φυτά/m2 μειώθηκε στα 0,5 φυτά/m2 για τα πρώτα 50 m από τα άκαυτα δέντρα. Η εξέλιξη αυτή είναι αναμενόμενη καθώς η υποβλάστηση γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστική σε σχέση με τα φυτάρια της μαύρης πεύκης. H ηλικία των κρασπεδικών δέντρων φαίνεται να επηρεάζει την πυκνότητα της φυσικής αναγέννησης αφού σε θέσεις με ώριμα άτομα φθάνει έως και τα 12 φυτά/m2. Η μέγιστη απόσταση σποράς είναι τα 86 m. Δείτε τις εκθέσεις για την παρακολούθηση της φυσικής αναγέννησης για το 2010, 2011 και το 2012.
Από τα στοιχεία για τη βλάστηση που συλλέχθηκαν τον Ιούνιο του 2010 φαίνεται ότι το μεταπυρικό περιβάλλον ευνοεί την εμφάνιση πληθώρας ειδών καθώς τα είδη που καταγράφονται σε καμένες εκτάσεις σε σχέση με μη καμένες είναι υπερδιπλάσια. Δείτε την έκθεση των αποτελεσμάτων των φυτοληψιών (ελληνικά με αγγλική περίληψη).
Η παρακολούθηση της τεχνητής αποκατάστασης έδειξε ότι η επιβίωση των φυταρίων εξαρτάται έντονα από το υψόμετρο αφού στα χαμηλά υψόμετρα τα ποσοστά επιβίωσης ήταν χαμηλά σε αντίθεση με τα υψόμετρα πάνω από 1000 m όπου σημιεώθηκαν και ποσοστά επιτυχίας έως και σχεδόν 80%. Δείτε εδώ την έκθεση παρακολούθησης και εδώ το παράρτημα με τις θέσεις δειγματοληψίας.
Συνολική αξιολόγηση της αποκατάστασης
Για τη συνολική αξιολόγηση της φυσικής αναγέννησης και της τεχνητής αποκατάστασης αξιοποιήθηκαν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από τις 33 θέσεις δειγματοληψίας και δεδομένα από δορυφορικές εικόνες του 2003, του 2009 και του 2013. Δείτε εδώ την έκθεση και εδώ το παράρτημα.
Ε. Δράσεις πληροφόρησης και ενημέρωσης
Πινακίδες του έργου, Τρίπτυχο, Διεθνές συνέδριο για την αποκατάσταση των δασών μαύρης πεύκης, Το LIFE PINUS στα σχολεία, Παρουσιάσεις του έργου στην επιστημονική κοινότητα, Συνάντηση παρουσίασης των αποτελεσμάτων του έργου στη Σπάρτη, Συνοπτική παρουσίαση του έργου Life Pinus - Laymans report
Οι πινακίδες του έργου έχουν τοποθετηθεί στις κύριες προσβάσεις της περιοχής και παρέχουν τις βασικές πληροφορίες του έργου.
Το τρίπτυχο παρουσιάζει τους σκοπούς, τις δράσεις, τα αναμενόμενα αποτελέσματα και μια σύντομη περιγραφή της περιοχής του έργου.
Διεθνές Συνέδριο με τίτλο «Νέες προσεγγίσεις στην αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης», Σπάρτη 15 έως 16 Οκτωβρίου 2009
Στο συνέδριο συμμετείχαν πάνω από 100 σύνεδροι από δασικές υπηρεσίες όλης της χώρας, από φορείς διαχείρισης, από περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσειες και εκπρόσωποι της τοπικής και νομαρχιακής αυτοδιοίκησης της Λακωνίας. Στη διάρκεια του παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν τα κύρια γνωρίσματα των ελληνικών δασών μαύρης πεύκης και οι αρχές οικολογικής αποκατάστασής τους, η κατάσταση των δασών της μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα μετά την πυρκαγιά του 2007, οι δομημένες προσεγγίσεις για την αποκατάσταση των δασών μαύρης πεύκης και οι τεχνικές ευνόησης της φυσικής αναγέννησης και εφαρμογής της τεχνητής αποκατάστασης των δασών της μαύρης πεύκης. Οι σύνεδροι είχαν επίσης την ευκαιρία να επισκεφθούν την καμένη περιοχή του δάσους μαύρης πεύκης του Πάρνωνα για επι τόπου συζήτηση των θεμάτων αυτών.
Τα κύρια σημεία των συμπερασμάτων του συνεδρίου είναι:
- Τα δάση της μαύρης πεύκης της Ελλάδας αντιμετωπίζουν την τελευταία 20ετία όλο και πιο έντονα την απειλή μεγάλων δασικών πυρκαγιών.
- Παρά την προτεραιότητα που πρέπει να δίνεται στη φυσική αναγέννηση των δασών της μαύρης πεύκης, όπου αυτή είναι δυνατή, η τεχνητή αποκατάσταση θα εξακολουθήσει να παίζει σπουδαίο ρόλο, ιδιαίτερα σε περιοχές που έχουν προσφάτως ξανακαεί.
- Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δοθεί στην έγκαιρη συλλογή αναπαραγωγικού υλικού ώστε να υπάρχει απόθεμα σπερμάτων τοπικής προέλευσης για την υποστήριξη της τεχνητής αποκατάστασης. Προς την κατεύθυνση αυτή είναι σκόπιμο να βελτιωθούν οι υποδομές της Κεντρικής Αποθήκης.
- Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην επαρκή στελέχωση των δασικών υπηρεσιών οι οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν ολοένα αυξανόμενες ανάγκες αποκατάστασης δασικών οικοσυστημάτων, και η δημιουργία περισσότερων φυτωρίων παραγωγής φυτευτικού υλικού στην ελάχιστη δυνατή απόσταση από τις υπό αποκατάσταση περιοχές.
Τα πρακτικά του συνεδρίου εκδόθηκαν και μπορείτε να τα δείτε εδώ.
Δράση στο Γεράκι 2010
Ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα - Υγροτόπου Μουστού, στα πλαίσια του έργου LIFE+ «Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης» και με την συνεργασία του WWF-Ελλάς, μετέφερε το μήνυμα για την ανάγκη προστασίας των δασών μέσα από συζήτηση και περιβαλλοντικό παιχνίδι με τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου στο Γεράκι Λακωνίας, την Τετάρτη & Πέμπτη, 26 & 27 Μαΐου 2010. Γιατί και στο πάρκο πιστεύουμε, κι ας είναι κοινότυπο, πως τα παιδιά είναι το μέλλον!
Δράση στην Καστάνιτσα 2011
Την Τρίτη 9 Αυγούστου 2011 πραγματοποιήθηκε παρουσίαση του έργου Life+ «Αποκατάσταση των δασών Pinus Nigra στον Πάρνωνα (GR 2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης» στο Πολιτιστικό Κέντρο Καστάνιτσας με αφορμή την Γιορτή του Δάσους 2011 που πραγματοποιήθηκε στο γραφικό τσακωνοχώρι του Πάρνωνα.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού σχεδίασε και εκτύπωσε ειδικό έντυπο ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης το οποίο και διανεμήθηκε δωρεάν σε κατοίκους και επισκέπτες της Καστάνιτσας. Το έντυπο περιείχε χρήσιμες πληροφορίες για το έργο Life+, για την αξία και την προσφορά του δάσους, τους κινδύνους που το απειλούν, τα βασικά δασικά είδη που απαντώνται στην προστατευόμενη περιοχή του Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού και γενικές πληροφορίες για το καθεστώς λειτουργίας του Φορέα Διαχείρισης, για τη λειτουργία του Κέντρου Ενημέρωσης Καστάνιτσας κ.α.
Παρουσιάσεις του έργου στην επιστημονική κοινότητα
Οι δράσεις και τα αποτελέσματα του έργου έχουν παρουσιασθεί σε επιστημονικά συνέδρια και συναντήσεις αλλά και σε ειδικούς επιστήμονες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στην Ελλάδα έχουν γίνει παρουσιάσεις:
- Στην Σπάρτη τον Οκτώβριο του 2009 στο πλαίσιο του συνεδρίου «Νέες προσεγγίσεις στην αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης» (δείτε την παρουσίαση).
- Τον Μάιο του 2011 και του 2012 έγιναν παρουσιάσεις με έμφαση στη δομημένη προσέγγιση στο πρόγραµµα μεταπτυχιακών σπουδών «Πρόληψη και διαχείριση φυσικών καταστροφών» που συντονίζεται από το τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (δείτε την παρουσίαση του 2012).
- Τον Νοέμβριο του 2011 στην ημερίδα με τίτλο «Έργα αποκατάστασης σε πυρόπληκτες προστατευόμενες περιοχές» που διοργανώθηκε τον από το έργο LIFENAT08/GR/000533 FRAMME (δείτε την παρουσίαση).
- Τον Δεκέμβριο του 2011 στην ημερίδα «Διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητα σε δάση και αναδασωμένες περιοχές» με έμφαση στις δράσεις αποκατάστασης που διοργανώθηκε από το έργο LIFE09 NAT/GR/000326 VERENIKE (δείτε την παρουσίαση).
- Τον Μάιο του 2012 στο συνέδριο κλεισίματος του έργου LIFE07 NAT/GR/000291 «Πίνδος Γρεβενά» στα Γρεβενά, (δείτε την παρουσίαση).
- Τον Οκτώβριο του 2012 στη διαθνή συνάντηση εργασίας "Forests Technical Workshop - Experience Exchange on Habitat Recovery" που οργανώθηκε από το έργο LIFE INAGUA στο Las Palmas, Gran Canaria (δείτε την παρουσίαση)
Στο εξωτερικό έχει γίνει παρουσίαση τον Απρίλιο του 2010 στη συνάντηση της ερευνητικής δράσης COST FP0701 «Για τη μεταπυρική διαχείριση των δασών στη Νότια Ευρώπη» στη Βαλένθια (δείτε την παρουσίαση) και παρουσιάζεται ως περίπτωση σχεδιασμού αποκατάστασης καμένων δασών μαύρης πεύκης στον συλλογικό τόμο με τίτλο «Post-Fire Management and Restoration of Southern European Forests», ένα από τα κύρια αποτελέσματα της ερευνητικής δράσης που εκδόθηκε τον Νοέμβριο. Το έργο έχει επίσης περιληφθεί και στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων έργων μεταπυρικής διαχείρισης δασών που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της ίδιας ερευνητικής δράσης.
Το έργο παρουσιάσθηκε στο 8ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Οικολογική Αποκατάσταση που οργανώθηκε από το ευρωπαϊκό παράρτημα της Society for Ecological Restoration στο Ceske Budejovice στην Τσεχία από 9-14 Σεπτμβρίου 2012. Δείτε την παρουσίαση.
Συνάντηση παρουσίασης των αποτελεσμάτων του έργου στη Σπάρτη
Τα κύρια αποτελέσματα του έργου, παρουσιάστηκαν σε επιστημονική συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στη Σπάρτη, στο Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού, στις 15/05/2013. Οι εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στη συνάντηση είναι οι ακόλουθες:
- Πρώτες εκτιμήσεις από την εφαρμογή του Μέτρου "Αποκατάσταση Δασοκομικού Δυναμικού και Εισαγωγή Δράσεων Πρόληψης - «Έργα Αναδάσωσης αποκατάστασης καμένων εκτάσεων», και ειδικά για καμένες εκτάσεις Μαύρης Πεύκης του Προγράμματος. Στάμου Ιωάννης, Διεύθυνση Αναδασώσεων Ειδικής Γραμματείας Δασών. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Οι δράσεις του έργου LIFE+ PINUS για την αποκατάσταση των καμένων δασών μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα – Η δομημένη προσέγγιση για την αποκατάσταση τους. Πέτρος Κακούρος, ΕΚΒΥ. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Δράσεις αποκατάστασης των δασών μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα. Παναγιώτα Σημάδη, Διευθύντρια Δασών Λακωνίας. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Το νομικό πλαίσιο των αναδασώσεων και τη στρατηγική τους. Ντινόκας Δημήτρης, Διευθυντής της Διεύθυνσης Αναδασώσεων και Ορεινής Υδρονομίας της Ειδικής Γραμματείας Δασών. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Εγκατάσταση και αποτελέσματα παρακολούθησης της φυσικής και τεχνητής αποκατάστασης των δασών μαύρης πεύκης στον Πάρνωνα, προοπτικές έρευνας και τεκμηρίωσης. Πέτρος Κακούρος και Αντώνης Αποστολάκης, ΕΚΒΥ. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Οι δράσεις πληροφόρησης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του έργου LIFE PINUS. Κατερίνα Πανταζή, Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Η αποκατάσταση των καμένων δασών ορεινών μεσογειακών κωνοφόρων. Δημήτρης Καζάνης, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Δάσος Ταϋγέτου - Αποτελέσματα και πρώτα συμπεράσματα από την αποκατάσταση του δάσους μαύρης πεύκης - κεφαλληνιακής ελάτης. Γιώργος Σωτηρόπουλος, Δασολόγος, Διευθυντής Δασών Μεσσηνίας. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Σενάρια διάδοσης δασικής πυρκαγιάς στον Πάρνωνα και οι καμμένες εκτάσεις της πυρκαγιάς της 23/08/2007. Μιλτιάδης Αθανασίου Περιβαλλοντολόγος. Δείτε την εισήγηση εδώ.
- Εφαρμογή μεθόδων πολυκριτηριακής ανάλυσης για την οριοθέτηση περιοχών φυσικής και τεχνητής αναγέννησης στο Δάσος Ταΰγετου. Παναγιώτης Αγγελόπουλος, Δασολόγος, Διεύθυνση Δασών Μεσσηνίας. Δείτε την εισήγηση εδώ.
Συνοπτική παρουσίαση του έργου Life Pinus - Laymans report
Ο εκλαϊκευμένος οδηγός (Layman’s report) περιλαμβάνει μια σύντομη περιγραφή του έργου, τα βασικά επιτεύγματα και επικεντρώνεται στα πλεονεκτήματα της εφαρμογής των διαδικασιών για τη δομημένη αποκατάσταση της μαύρης πεύκης. Περιλαμβάνει επεξηγηματικά, σκίτσα, σχέδια, χάρτες και φωτογραφίες της περιοχής πριν από την αποκατάσταση, κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης και μετά. Για να δείτε ή να κατεβάσετε τη συνοπτική παρουσίαση πατήστε εδώ.
Δικτυακός τόπος έργου
Ο δικτυακός τόπος www.parnonaslife.gr του έργου παρουσιάζει τις ενέργειες, τους στόχους τα παραδοτέα και τα αποτελέσματα του έργου. Παρέχει κάθε είδους τεχνικό και ενημερωτικό υλικό το οποίο θα παραχθεί κατά τη διάρκεια του έργου, ενημέρωση/προαναγγελίες σχετικά με τις ανοικτές, δημόσιες εκδηλώσεις του προγράμματος και γενικότερη πληροφόρηση για το πρόγραμμα.
Μετά από 4,5 χρόνια δημιουργικής δουλειάς και συνεργασίας το έργο LIFE PINUS ολοκληρώθηκε με επιτυχία στις 30 Ιουνίου 2013. Διαβάστε εδώ την τελική έκθεση του έργου.