Ο Πάρνωνας

Ο ορεινός όγκος του Πάρνωνα, ο οποίος εκτείνεται κατά μήκος της νοτιοανατολικής Πελοποννήσου, από τα Δολιανά και τη Βέρβαινα του Νομού Αρκαδίας έως το Γεράκι του Νομού Λακωνίας, έχει υψόμετρο 1935 και μήκος που ξεπερνά τα 100 km. H περιοχή του Πάρνωνα είναι μια κατεξοχήν ορεινή περιοχή με εκτεταμένα δασικά τοπία και πλούσια βιοποικιλότητα, γεμάτη θρύλους και παραδόσεις, μοναστήρια, κάστρα, παλιούς μύλους και ιστορικά χωριά. Το κυρίως βουνό εκτείνεται σε μήκος 45 km περίπου. Ψηλότερη κορυφή του είναι η Μεγάλη Τούρλα (1.935 m), ενώ άλλες δέκα κορυφές του ξεπερνούν τα 1.500 m. Πρόκειται για μία από τις αρχαιότερες περιοχές της Πελοποννήσου και, όμοια με τον Ταΰγετο, υπήρξε απομονωμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Γεωλογικά, ο Πάρνωνας ανήκει στη ζώνη Γαβρόβου-Τριπόλεως και αποτελείται κυρίως από ασβεστολιθικό υπόστρωμα με εκτεταμένους καρστικούς σχηματισμούς. Το ανάγλυφο είναι γενικά ήπιο. Οι απότομες βουνοπλαγιές είναι λίγες, ωστόσο στον Πάρνωνα απαντούν εντυπωσιακά φαράγγια, όπως αυτό του Λεωνιδίου.

Στις πλαγιές του Πάρνωνα φύονται δάση κωνοφόρων με κυριότερα είδη τη μαύρη πεύκη (Pinus nigra) και την κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica). Στο βόρειο τμήμα του βουνού βρίσκεται η μοναδική περιοχή στην Ευρώπη όπου απαντά το ασιατικής προέλευσης είδος Juniperus drupacea (δενδρόκεδρος ή Συριακή άρκευθος). Σε αρκετά σημεία υπάρχουν, επίσης, μεγάλες εκτάσεις με καστανιές που προέρχονται από παλιούς καστανεώνες.

Η περιοχή χαρακτηρίζεται από πανίδα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα από γεωγραφική και οικολογική άποψη. Ιδιαίτερα η ορνιθοπανίδα του Πάρνωνα είναι εξαιρετικά πλούσια και περιλαμβάνει πουλιά που διαμένουν μόνιμα στην περιοχή, όπως ο χρυσαετός (Aquila chrysaetos), ο τσίφτης (Milvus migrans) και η χιονότσιχλα (Turdus torquatus).

Η κύρια χρήση γης στην περιοχή είναι η δασοκομία, και ακολουθούν η βόσκηση και η εκτατική γεωργία, η οποία ασκείται κυρίως με παραδοσιακό τρόπο. Σύμφωνα με το πρόγραμμα CORINE LAND COVER 2000, το 88,1% της περιοχής καλύπτεται από δάση, ποσοστό 38% των οποίων καταλαμβάνουν τα κωνοφόρα (κυρίως μαύρη πεύκη και κεφαλληνιακή ελάτη αλλά και χαλέπιος πεύκη). Το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής και όλα τα δάση ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο.

Η ευρύτερη περιοχή του όρους Πάρνωνα και του υγροτόπου Μουστού αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) με κωδικό GR2520006 - Όρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής) του Δικτύου NATURA 2000, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Οδηγία των Οικοτόπων). Επίσης, σύμφωνα με τον Νόμο 3044 (ΦΕΚ 197/Α/27.08.2002), υπάγεται στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού.